«Θεέ μου, είναι φτυστό ο θείος μου ο Oscar»*
Το 1929 ξεκινά ο θεσμός των βραβείων της Ακαδημίας Κινηματογραφικών Τεχνών και Επιστημών.
Μια ιδέα που κάποτε είχε ο Λούις Μπ. Μάγερ -ιδιοκτήτης της εταιρίας Metro Goldwyn Mayer- στην προσπάθεια του να προκαλέσει το ενδιαφέρον του κοινού για τις κινηματογραφικές ταινίες και παράλληλα να κερδίσει περισσότερη καλλιτεχνική ελευθερία κόντρα στην θέληση τοπικών και θρησκευτικών οργανώσεων, μετατράπηκε σε ένα από τα πιο φανταχτερά και μεγαλοπρεπή γεγονότα στην ιστορία του θεάματος.
Η πρώτη τελετή πραγματοποιήθηκε κεκλεισμένων των θυρών με μόλις 250 άτομα παρόντα, στην αίθουσα Blossom Room του ξενοδοχείου Roosevelt. Υπάρχουν πολλές διαφορές ανάμεσα στις τελετές του τότε και του σήμερα. Ωστόσο, οι κοινωνικοπολιτικοί λόγοι που έχουν εκφωνηθεί κατά καιρούς είναι μια σταθερά που παραμένει αναλλοίωτη. Εξίσου «διαχρονικές» είναι οι φωνές που υποστηρίζουν πως οι ευχαριστήριοι λόγοι πρέπει να είναι σύντομοι, διασκεδαστικοί και χωρίς πολιτικό χρωματισμό.
Το 2002 η Halle Berry κέρδισε το Όσκαρ Α' Γυναικείου Ρόλου για την ταινία «Ο Χορός των Τεράτων» και δεν παρέλειψε να τονίσει την σημασία που είχε το βραβείο όχι μόνο για εκείνη αλλά και για όλες τις γυναίκες, οποιασδήποτε καταγωγής, οποιουδήποτε χρώματος, που πλέον θα είχαν την ίδια ευκαιρία με εκείνη. Όταν κάποιος της έκανε σήμα να συντομεύει με τις ευχαριστίες της, εκείνη ύψωσε το χέρι της λέγοντας πως χρειάζεται περισσότερο χρόνο. Η Berry είναι η δεύτερη μαύρη ηθοποιός που κέρδισε Όσκαρ ερμηνείας. Η πρώτη ήταν η Hattie McDaniel στην κατηγορία του δεύτερου γυναικείου ρόλου για την ερμηνεία (ενός στερεοτυπικού μαύρου ρόλου) στο «Όσα παίρνει ο άνεμος» το 1940.
Σύμφωνα με τους νόμους και την πρακτική «Τζιμ Κρόου» η McDaniel δεν είχε το δικαίωμα να παρευρεθεί στην επίσημη πρεμιέρα της ταινίας της ενώ στην απονομή των Όσκαρ κάθισε σε ένα μικρό τραπέζι, σε έναν μακρινό τοίχο μόνο με την μάνατζερ της καθώς το κλαμπ Cocoanut Grove του ξενοδοχείου Ambassador στο Λος Αντζελες, που φιλοξενούσε την τελετή των βραβείων, διατηρούσε αυστηρή πολιτική απαγορεύοντας την παρουσία μαύρων στους χώρους του. Έτσι, έκανε μια εξαίρεση για την McDaniel.
Γνωρίζοντας το παρασκήνιο, καταλαβαίνεις πως για την Berry ήταν μια ιστορική στιγμή, στην οποία θέλησε να μιλήσει για την ιστορία της. Θέματα όπως η έκτρωση, η 11η Σεπτεμβρίου, τα δικαιώματα της LGBT κοινότητας και τα θύματα της αστυνομικής βίας έχουν ακουστεί στην σκηνή των βραβείων πολλές φορές από αστέρες του Χόλιγουντ σε εποχές που αναμφισβήτητα το μέλλον φάνταζε πιο φιλελεύθερο. Η αναφορά στις παραβιάσεις των θεμελιωδών ανθρώπινων δικαιωμάτων δεν είναι πολιτικό ζήτημα, είναι το δικαίωμα που θα έπρεπε να έχει ο καθένας στην ελευθερία και έχει καταπατηθεί.
Ένα άλλο στιγμιότυπο των Όσκαρ που αποτελεί μια τέλεια μικρογραφία της κοινωνίας και αποδεικνύει πώς το lifestyle και το status quo υπερέχουν σε σχέση με την προστασία των ατομικών ελευθεριών είναι τα όσα συνέβησαν στην τελετή του 1975. To ντοκυμαντέρ "Hearts and Minds" που στρεφόταν ενάντια στον πόλεμο του Βιετνάμ, κέρδισε το βραβείο και ο παραγωγός Bert Schneider στην ομιλία του δεν δίστασε να διαβάσει ένα κείμενο του Truong Dinh Hung (μέλος του αντιπολεμικού κινήματος για το Βιετνάμ) καθώς και να μιλήσει για την επικείμενη απελευθέρωσή του. Ο Frank Sinatra όμως, ως ένας από τους παρουσιαστές της βραδιάς, εμφανώς δυσαρεστημένος διάβασε μια ανακοίνωση η οποία ανέφερε πως «δεν είμαστε υπεύθυνοι για πολιτικά σχόλια που εκφράζονται και λυπούμαστε για τις αναφορές που έγιναν σήμερα» και η οποία υποτίθεται πως εξέφραζε την άποψη της Ακαδημίας για το συμβάν. Στην πραγματικότητα όμως, η δήλωση προήλθε από τον συμπαρουσιαστή του, Bob Hope, ο οποίος ταξίδευε συχνά με τον στρατό των Η.Π.Α ως κωμικός για να διασκεδάζει τους στρατιώτες. Έγραψε λοιπόν το παραπάνω σημείωμα και το έδωσε στον Sinatra.
*Μια από τις τρεις εκδοχές σχετικά με την ονομασία των Όσκαρ θέλει την Margaret Herrick, γραμματέα και βιβλιοθηκάριο της Ακαδημίας, να βαφτίζει πρώτη το χρυσό αγαλματίδιο Oscar εξαιτίας της ομοιότητας με έναν θείο της. Ενώ βρισκόταν στην αίθουσα τύπου όταν κοίταξε το αγαλματάκι, αναφώνησε "Θεέ μου, είναι φτυστό ο θείος μου ο Oscar". Οι δημοσιογράφοι που ήταν εκεί το θεώρησαν χαριτωμένο και το τύπωσαν στις εφημερίδες τους.
