«Κουτή ή σοβαρή, η τέχνη θα έπρεπε να συμβολίζει κάτι»

O Hanksy εδώ και αρκετά χρόνια πρωταγωνιστεί στην street art σκηνή της Νέας Υόρκης. Το όνομα του (μια μείξη του Tom Hanks και του Banksy) σε προϊδεάζει -κάπως- για τα αναπάντεχα λογοπαίγνια που αρχικά τον έκαναν διάσημο, όχι όμως και για την βαθιά υπόσταση των έργων του. Στη συνέντευξη που παραχώρησε αποκλειστικά στο Pragmatikotita.gr αποκαλύπτει μεταξύ άλλων τη σχέση του με την Ελλάδα και τα μελλοντικά του σχέδια.

«Για κάποιο περίεργο λόγο έχω δουλέψει σε πέντε ελληνικά εστιατόρια κατά τη διάρκεια της ενήλικης ζωής μου. Βέβαια δεν μιλάω την γλώσσα -αν εξαιρέσεις τις αισχρολογίες φυσικά», έτσι αναπάντεχα ξεκινάει η συνέντευξη με τον Hanksy, έναν από τους πιο διάσημους street artists και παρωδούς όταν τον πιέζω να αποκαλύψει μια πληροφορία σχετικά με τον εαυτό του που δεν έχει δει το φως της δημοσιότητας από τα μεγάλα έντυπα (The New York Times, Rolling Stone, The Washington κα).

Η ιστορία του Hanksy ξεκινά από έναν τοίχο στο Μανχάταν, το 2011, όταν για πρώτη φορά αναδημιούργησε τον ποντικό του Banksy με το κεφάλι του ηθοποιού Tom Ηanks, για τον οποίο τρέφει ιδιαίτερη συμπάθεια. Πέρα από τον χολιγουντιανό ηθοποιό, o Hanksy αγαπά την ποπ κουλτούρα και τα λογοπαίγνια. «Μεγάλωσα στην εποχή της ποπ κουλτούρας. Οι ενοικιάσεις κασετών VHS από τα τοπικά καταστήματα και οι πρώτες ημέρες του διαδικτύου ήταν ουσιαστικά οι γκουβερνάντες μου. Αυτό, συνδυασμένο με τα ακαλλιέργητα αστεία και την όχι και τόσο σοφιστικέ κωμωδία που σε κάνει να απαυδήσεις και να στριφογυρίσεις τα μάτια σου από απόγνωση ενώ ταυτόχρονα σου δημιουργεί μια όρεξη για περισσότερο "χαζό" χιούμορ» εξηγεί ο αινιγματικός Hanksy ενώ προσθέτει πως τα πρώτα χρόνια της περσόνας του ως Hanksy τα πέρασε σκαρφιζόμενος το ένα αστείο μετά το άλλο και καταλήγει: «Ήταν σαν έναν οποιοδήποτε μυ. Όσο το εξασκείς, τόσο πιο εύκολο γίνεται στην πορεία». 

Έκτοτε συνεχίζει να δημιουργεί περίεργα πράγματα που κάνουν τους ανθρώπους να γελούν. Όπως η δική του παρωδία - graffiti για την ταινία «Ανθρώπινη σκουληκαντέρα», μια ταινία που εγώ προσωπικά θα ήθελα να ξεχάσω ότι υπάρχει από τότε που την πρωτοάκουσα στα φοιτητικά μου χρόνια από έναν φίλο. Ωστόσο, o Hanksy είναι κάτι παραπάνω από τα λογοπαίγνια που τόσο συμπαθεί. Κάτι που φαίνεται και από τις απόψεις που εκφράζει σχετικά με την τέχνη. «Είτε εντελώς κουτή ή σοβαρή, η τέχνη θα έπρεπε να συμβολίζει κάτι. Το να δημιουργείς για χάρη της δημιουργίας είναι σημαντικό αλλά ζούμε σε μια περίοδο που οι καλλιτέχνες είναι σε θέση να δώσουν φωνές σε όσους δεν έχουν την δυνατότητα να μιλήσουν. Οι φετινές εκλογές με άλλαξαν και δεν είμαι ακριβώς σίγουρος ότι θα μπορώ να πάω πίσω στην κατασκευή ανόητων αστείων για διασημότητες. Και αυτό προέρχεται από έναν άντρα, του οποίου το πιο διάσημο κομμάτι είναι ένας τεράστιος πολιτικός σβουνιάς. Έτσι πάρτε τον λόγο μου για ό, τι αξίζει» επισημαίνει ενώ μου εξομολογείται πως αρκετό από τον περασμένο χρόνο τον πέρασε ταξιδεύοντας στις διαδηλώσεις εναντίον του Donald Trump.

«Υπάρχει πολύ μίσος σε αυτή τη χώρα και προχωρώντας μπροστά, θα προσπαθήσω να δημιουργήσω και όχι να γκρεμίσω. Ο Donald Trump είναι ένα φρικτό πρόσωπο και θα είναι ένας φρικτός Πρόεδρος. Είμαι ακόμα απίστευτα νευρικός για τη σημερινή κυβέρνηση, αλλά υπάρχει λόγος που οι άνθρωποι τον ψήφισαν. Υπάρχει ένα τεράστιο χάσμα σε αυτή τη χώρα και τα αστεία που ζωγραφίζουν κάποιοι καλλιτέχνες εξυπηρετούν μόνο στο viral κομμάτι. Μην με παρεξηγείτε, και εγώ τα απολαμβάνω. Όμως, χρησιμεύουν μόνο για να δημιουργήσουν ένα μεγαλύτερο χάσμα και στην πραγματικότητα δεν λύνεται τίποτα. Μετά από μια εξαντλητική διαδικασία των εκλογών -αυτό που εγώ είδα από πρώτο χέρι σε πολλές πολιτείες- ψάχνω να δημιουργήσω ένα έργο που θα επιχειρήσει να επιδιορθώσει αυτό το χάσμα και να σταματήσει την αιμορραγία» καταλήγει αναθεωρώντας κάποια πράγματα στο διάστημα που έχει μεσολαβήσει από το περίφημο Dump Trump Protest.

H ενότητα όμως είναι κατά την γνώμη του Hanksy το ζητούμενο της τέχνης και το δικαιολογεί λέγοντας τα εξής: «Υπάρχει ένα τεράστιο ρήγμα μέσα σε αυτή τη χώρα και στον κόσμο γενικότερα. Αν μου είχες κάνει αυτή την ερώτηση το 2015 θα σήκωνα τους ώμους μου και θα σου έδινα μια σαρκαστική απάντηση. Αλλά είμαστε στο 2017 και μετά από μια πολύ κουραστική εκλογική διαδικασία, την έκβαση της οποίας κανείς δεν περίμενε, οι απόψεις μου για την τέχνη και τη ζωή έχουν αλλάξει δραστικά».

Με την ίδια ειλικρίνεια μιλά για το πώς θα ήθελε να θυμάται το κοινό τα έργα του. «Αν και εξακολουθώ να θέλω να κάνω τον κόσμο να γελάει, θα ήθελα οι άνθρωποι να κοιτάζουν την δουλειά μου και να με βλέπουν ως κάποιον που προσπαθεί να προχωρήσει μπροστά. Δεν είμαι ιδιοφυΐα και δεν έχω κανένα ιδιαίτερο ταλέντο. Είμαι απλά ένας ηλίθιος από το Midwest που υπήρξε εξαιρετικά τυχερός και συνεχώς προσπαθεί να ανατροφοδοτήσει την πυρκαγιά» υποστηρίζει. Ωστόσο, αναμφισβήτητα πέρα από τα έργα του στους δρόμους της Νέας Υόρκης, ο Hanksy έχει συνεισφέρει στην σκηνή των διαδραστικών εγκαταστάσεων που παροτρύνουν το κοινό να συμμετάσχει με καινοτόμους τρόπους και έχουν στεφτεί με επιτυχία. Αξιοσημείωτη αναφορά είναι η διαδραστική έκθεση που διοργάνωσε το 2015 και τιτλοφορείται "Best of the Worst" που παρουσίασε μερικά από τα πιο χαρακτηριστικά έργα του, αλλά και την δουλειά αρκετών συναδέλφων του. Για να κερδίσει την προσοχή του κοινού, δημιούργησε χρυσά εισιτήρια αλά Willy Wonka τα οποία έκρυψε σε όλο το Μανχάταν ενώ μέσω των μέσων κοινωνικής δικτύωσης δημοσίευε γρίφους για την τοποθεσία τους.

Eξίσου ενδιαφέρον έχει και το "Surplus Candy" το οποίο αργότερα έγινε και ντοκιμαντέρ. Κάθε φορά που διοργανώνεται η εν λόγω έκθεση, ο Hanksy ασφαλίζει έναν εγκατελειμμένο χώρο και τον μεταμορφώνει με graffiti, και αργότερα ανοίγει αυτό το χώρο στο κοινό για μόνο μερικές ώρες πριν το επαναφέρει στην αρχική του μορφή.

Πώς όμως αφουγκράζεται τόσο καλά την κοινή γνώμη; Το σκεπτικό του είναι απλό: «Σε ό,τι αφορά τις εγκαταστάσεις και τις εκθέσεις μου, πάντα θέτω μερικές ερωτήσεις στον εαυτό μου. Έχει γίνει πριν; Πώς θα είναι διαφορετικό; Τι θα αναγκάσει τους ανθρώπους να εγκαταλείψουν το διαμέρισμά τους;». Έχοντας ένα πλούσιο ενεργητικό, αναπόφευκτα ήρθε και η αναγνωρισιμότητα, στην οποία δεν πολυπιστεύει, και ακολουθώντας την παλιά σχολή διατηρεί την ανωνυμία του. Όταν τον ρωτώ αν έχει κάποιο αστείο περιστατικό να διηγηθεί σχετικά με την ταυτότητά του, απαντά με μια ιστορία. «Ήμουν σε μια παμπ και άκουσα το διπλανό ζευγάρι που συζητούσε για ένα πρόσφατο κομμάτι μου λέγοντας "Ο Hanksy είναι χαριτωμένος κλπ, αλλά δεν είναι κάποιος που θα αλλάξει τους όρους του παιχνιδιού". Ποια είναι αστείο, αλλά και μερικώς αλήθεια. Κατέληξα να κεράσω τα ποτά τους και είπα στον μπάρμαν να πει ότι ήταν από εμένα, αυτόν που δεν θα αλλάξει τους όρους του παιχνιδιού». Για το τέλος ο Hanksy έχει δυο μεγάλες αποκαλύψεις.

Η πρώτη αφορά τα μελλοντικά του σχέδια. «Εκτός από μερικά προσωπικά έργα, έχω διατηρήσει ένα σχετικά χαμηλό προφίλ το τελευταίο έτος. Έχω αναπτύξει έναν καινούριο τρόπο με τον οποίο δουλεύω και ανυπομονώ να τον δείξω. Υπάρχουν μερικά πράγματα που έχουν ήδη γίνει και αν πάνε όπως έχουν προγραμματιστεί, ελπίζω ότι θα ακούσετε γι 'αυτά αρκετά σύντομα». Η δεύτερη αποκάλυψη σχετίζεται με μια ένοχη απόλαυση του διάσημου street artist. Τα ζελεδάκια Haribo. «Έχω πέντε διαφορετικά τατουάζ που περιστρέφονται γύρω από την αγάπη μου για τα Haribo. Τα χρυσαφένια αρκουδάκια είναι τα καλύτερα» λέει χαρακτηριστικά.