Για την EMFASIS αστεγία δεν είναι μόνο η εικόνα ενός ανθρώπου σε χαρτόκουτο
Το 2013, σχεδόν στην «καρδιά» της οικονομικής κρίσης, η Emfasis μια Αστική Μη Κερδοσκοπική οργάνωση ιδρύεται από ιδιωτική πρωτοβουλία λειτουργώντας πάνω στις αρχές του street work.
Καθημερινά και αδιάκοπα, πάνω από 40 εθελοντές δίνουν το «παρών» πλάι σε συνανθρώπους που βρίσκονται ή περνούν μεγάλο διάστημα στο δρόμο.
Αν μένεις ή κυκλοφορείς στον Πειραιά ίσως έχεις δει τους εθελοντές που φορούν τα διακριτικά της οργάνωσης. Η Emfasis στα πέντε χρόνια λειτουργίας της, έχει γίνει αναγνωρίσιμη ανάμεσα σε άστεγους, άπορους, μετανάστες και έχοντες ανάγκη από λίγη συμπαράσταση, ενώ η προσφορά και η αδιάλειπτη παρουσία των μελών της οργάνωσης στον δρόμο έχει «χτίσει» μία σημαντική βάση εμπιστοσύνης ανάμεσά τους.
Αναμφισβήτητα ένας από τους λόγους που υπάρχει αυτή η αμοιβαία κατανόηση είναι το γεγονός πως οι εθελοντές της Emfasis δρουν στο περιβάλλον του κάθε ατόμου. «Αρχή του τρόπου λειτουργίας μας είναι να μην υποβάλουμε τον συνάνθρωπό μας στη διαδικασία αναμονής. Πηγαίνουμε εμείς στον ίδιο, με σκοπό να μάθουμε τις πραγματικές του ανάγκες και να βοηθήσουμε» μας λένε και σημειώνουν πως κάθε ενέργεια από την ομάδα απαιτεί μία προεργασία και συμπληρώνουν πως «Όταν πλησιάζουμε έναν άστεγο στον παγκάκι, ουσιαστικά κάνουμε "επίσκεψη" στο σπίτι του. Όλη αυτή η διαδικασία γίνεται με απόλυτο σεβασμό στην αξιοπρέπεια και την ιδιωτικότητα του κάθε πιθανού ωφελούμενού μας» αναφέρουν τα μέλη της ομάδας.
Με την συζήτηση να φτάνει στον πραγματικό αριθμό των αστέγων στην Αθήνα, η Μαρία Καρρά, ιδρυτικό μέλος της Emfasis και εθελόντρια για πολλά χρόνια, εξηγεί πως «Λόγω της συνεχούς μετακίνησης, των άστατων συνθηκών διαβίωσης, τα καιρικά φαινόμενα, τις επεμβάσεις της πολιτείας και άλλους παράγοντες, η καταγραφή του άστεγου πληθυσμού είναι ένα δύσκολο εγχείρημα και απαιτεί επιστημονικά εκπαιδευμένους καταμετρητές, σε μεγάλη χρονική διάρκεια, διαφορετικές ώρες σε ένα 24ωρο, και στενή συνεργασία με την τοπική κοινότητα». Όπως τονίζει, «Η αστεγία μπορεί να περάσει απαρατήρητη γιατί δεν είναι πάντα η στερεότυπη παρουσία ενός ανθρώπου σε χαρτόκουτο» και συνεχίζει λέγοντας «στα δικά μας μητρώα, οι καταγραφές των ανθρώπων σε κατάσταση δρόμου αγγίζουν τις χιλιάδες».
Δουλεύοντας για αρκετό καιρό εθελοντικά στους δρόμους είμαι περίεργη να μάθω τι έχει δει να ενώνει τους ανθρώπους που συναντά και τι αντίστοιχα να τους χωρίζει. Όπως η ίδια αφηγείται, το κοινό αίσθημα της απομόνωσης από την υπόλοιπη κοινωνία και το γεγονός πως κρίνονται όχι από το ποιοι είναι αλλά από την κατάσταση στην οποία βρίσκονται, είναι τα βασικότερα στοιχεία που τους ενώνουν. Όπως υποστηρίζει, εκείνο που τους χωρίζει είναι μια λογική συνέπεια, κάτι επιφανειακό: «Κάθε άνθρωπος που αγωνιά για να επιβιώσει, μερικές φορές ίσως θεωρήσει τον διπλανό του κάποιου είδους απειλή ή ανταγωνισμό».
Επιμένουμε να μας πει δυο ιστορίες που ίσως μας κάνουν να κατανοήσουμε λίγο καλύτερα πόσο εύκολο είναι να βρεθείς στον δρόμο.
Η πρώτη ιστορία αφορά τον Δ.Κ., έναν νεαρό μάγειρα, Έλληνα μετανάστη στη Γερμανία, που γύρισε στην Ελλάδα για να φροντίσει την μητέρα του που είχε υποστεί βαρύ εγκεφαλικό. «Σε διάστημα 6 μηνών, είχε ξοδέψει όλες του τις οικονομίες. Τον εντοπίσαμε πρώτη φορά να κοιμάται σε καρέκλες καφετέριας στο Μοναστηράκι, καθώς τα λεφτά πήγαιναν εξ ολοκλήρου στη φροντίδα της στο ιδιωτικό ίδρυμα. Μετά από ατελείωτη ταλαιπωρία, βρήκε προσωρινή δουλειά σε ένα εστιατόριο στο κέντρο. Σιγά-σιγά βρήκε ένα υπόγειο/γκαρσονιέρα κι έφυγε από το δρόμο. Κάποια διαστήματα δεν πληρωνόταν. Η κατάσταση της μητέρας του επιδεινωνόταν, όλα έδειχναν να οδεύουν στο αδιέξοδο. Ο Δ.Κ. βρήκε και δεύτερη δουλειά. Μετά από 15 μήνες ανείπωτης περιπέτειας, άρχισαν δειλά-δειλά όλα να πηγαίνουν λίγο καλύτερα. Ο Δ.Κ. επισκεπτόταν κάθε βδομάδα την ομάδα της Κοινωνικής Στήριξης της Emfasis. Από την επαφή του με τις ψυχολόγους και τις εργασιακές συμβούλους, αντλούσε ελπίδα, σεβασμό και την αξιοπρέπεια που αξίζει σε κάθε άνθρωπο».
Η δεύτερη ιστορία ανήκει στον κύριο Στέλιο, τον καλύτερο παππού του κόσμου. «Είχε φύγει από το Μεσολόγγι, απ' όπου καταγόταν, αφήνοντας πίσω παιδιά κι εγγόνια, χωρίς να πει τίποτα σε κανέναν, γιατί φαλίρισε το μπακάλικο, πολλά τα χρέη, κι έφυγε για Αθήνα για να κρυφτεί στην ανωνυμία της πρωτεύουσας. Μετά από μήνες συζήτησης με τον κ. Στέλιο στο προσωρινό του «κατάλυμα», βρήκε τη δύναμη να πάει πίσω και να δει τα εγγόνια του. Μαζί με την Κοινωνική Λειτουργό της ομάδας μας, αγοράσαμε τα σχετικά δωράκια (γιατί δεν το άντεχε να πάει με άδεια χέρια), και τον βάλαμε στο ΚΤΕΛ μεγάλη Πέμπτη για να πάει πίσω. Η μερική επανασύνδεση με την οικογένεια του, στάθηκε το κομβικό σημείο όπου άρχισε η προσπάθεια του να βρει λύσεις για τα χρέη και τρόπους επιβίωσης».
Πολύ συχνά διαβάζουμε για συγκεκριμένες συμπεριφορές ή και στερεότυπα που συνοδεύουν τον χαρακτηρισμό «κοινωνικά ευαίσθητες ομάδες». Ωστόσο, η ελλιπής ενημέρωση σχετικά με το θέμα αυτό είναι επικίνδυνη, γι' αυτό η Μαρία Καρρά αποκαλύπτει τους μεγαλύτερους «μύθους» που είχε ακούσει πριν από την ενασχόληση της, δίνοντάς μας τροφή για σκέψη. «Ότι οι άνθρωποι μένουν στο δρόμο από επιλογή τους, ή βρίσκονται σε αυτή την κατάσταση από δική τους υπαιτιότητα. Είναι ο πιο ντροπιαστικός μύθος που όχι απλά δεν αληθεύει, αλλά αποτελεί μία ύπουλη δικαιολογία για να αποποιηθούμε ως μέλη μιας υγιούς κοινωνίας την ηθική ευθύνη που μας αναλογεί. Ή ακόμη ότι άνθρωποι στο δρόμο είναι "αλλοδαποί" και όχι Έλληνες. Ότι όσοι είναι στο δρόμο δεν ενδιαφέρονται για καθαριότητα και προσωπική υγιεινή» καταλήγει.
Για περισσότερες πληροφορίες για τις δράσεις της Emfasis, αλλά και τρόπους για να βοηθήσεις ενημερώσου από το site www.emfasisfoundation.org.
