Τα 4+1 μηνύματα από τις κάλπες στην Ευρώπη και την Ελλάδα

Ολοκληρώθηκαν χθες σε 28 κράτη-μέλη της ΕΕ, οι, κατά γενική ομολογία, πιο αμφίρροπες και σημαντικές για την πορεία της Ευρώπης εκλογές των τελευταίων ετών. Παρά τις προφανείς αρνητικές διαπιστώσεις που προέκυψαν από το χθεσινό εκλογικό αποτέλεσμα στη «Γηραιά Ήπειρο», υπάρχουν ποιοτικά στοιχεία, τα οποία, υπό προϋποθέσεις, αφήνουν περιθώρια πιο «αισιόδοξων» αναγνώσεων μεσομακροπόθεσμα για το μέλλον της ηπείρου και δη, του ευρωπαϊκού εγχειρήματος, καθώς και για την Ελλάδα.

Ας πάρουμε, λοιπόν, τα αβίαστα συμπεράσματα που εξάγονται σε πρώτο επίπεδο, και ας προσπαθήσουμε να τα δούμε με μια πιο αναλυτική ματιά:

• Για ακόμα μια φορά, το ετερόκλητο πλήθος «λαϊκιστικών» δυνάμεων στις περισσότερες χώρες, βγήκε ενισχυμένο από τα αποτελέσματα της ευρωκάλπης. Επιπλέον, η νίκη του «Εθνικού Συναγερμού» της Μαρίν Λεπέν στη Γαλλία και του Σαλβίνι στην Ιταλία, δύο από τις μεγαλύτερες χώρες της ΕΕ, δημιουργεί συνθήκες ισχυρότερων κλυδωνισμών, πίεσης και πολιτικής ασφυξίας στις τάξεις του ευρωπαϊκού πολιτικού συστήματος. Ωστόσο, με μια πιο προσεκτική ματιά διαπιστώνουμε ότι, στο σύνολο της εκλογικής επικράτειας, οι πολιτικές δυνάμεις που τάσσονται αναφανδόν υπέρ του ευρωπαϊκού εγχειρήματος και είναι «αμετανόητα» φιλοευρωπαϊκές, διατήρησαν σχεδόν το 70% της εκλογικής τους ισχύος (πάνω από 500 έδρες σε σύνολο 762), γεγονός που καταδεικνύει ότι, παρά τις διαφορετικές καταβολές, ατζέντες και προτεραιότητες των επιμέρους δυνάμεων στις διάφορες χώρες, η διαφύλαξη του ευρωπαϊκού οικοδομήματος παραμένει μακράν κυρίαρχη τάση στην Ευρώπη. Σίγουρα, για τις φιλοευρωπαϊκές δυνάμεις, η απαίτηση για αναζήτηση των απαραίτητων νέων συναινέσεων και του συγκερασμού των προτεραιοτήτων αποτελεί υπαρξιακής διάστασης πρόκληση με άγνωστα αποτελέσματα. Εντούτοις, η συγκολλητική ουσία των εν λόγω δυνάμεων είναι πολύ πιο ισχυρή από εκείνη των εθνικιστών, κάτι που θεωρώ ότι θα γίνει ακόμα πιο ορατό στο μέλλον, όταν θα φανούν και οι εγκάρσιες αντιθέσεις και τα δομικά αδιέξοδα στις τάξεις των λαϊκιστικών πολιτικών ακροδεξιάς κοπής.
• Στην Ελλάδα, η «Χρυσή Αυγή» δέχθηκε ένα ισχυρό πλήγμα, αφού για πρώτη φορά από το 2012, όχι μόνο ανακόπηκε η δυναμική των νεοναζί, αλλά έχασαν και σημαντικές δυνάμεις σε σχέση με προηγούμενες αναμετρήσεις. Σε κάθε περίπτωση, τόσο στις δημοτικές και περιφερειακές εκλογές όσο και στις ευρωεκλογές, διαψεύστηκαν πανηγυρικά οι νοσηρές προσδοκίες τους, γεγονός που, αν μη τι άλλο, είναι πολύ θετικό. Φυσικά, κάποιοι θα σπεύσουν να φρενάρουν τον ενθουσιασμό, υπενθυμίζοντας, ορθώς, ότι τα ποσοστά που δεν πήραν οι νεοναζί της Χρυσής Αυγής, τα πήραν οι «νεοψεκασμένοι» του Βελόπουλου που αγοράζουν αλοιφές για τη μέση και ανταλάσσουν ψήφους με χειρόγραφα του Ιησού Χριστού! Ωστόσο, όσο κι αν δεν μας περιποιεί τιμή ως λαό και ως εκλογικό σώμα ότι έχουμε στις τάξεις μας ανθρώπους με αυτό το διανοητικό και πνευματικό επίπεδο οι οποίοι κάνουν αυτή την επιλογή, δεν πρέπει να ξεχνούμε ότι, άλλο Βελόπουλος άλλο Χρυσή Αυγή. Ο διαχρονικός τηλεπωλητής βιβλίων για τους εξωγήινους και την αρχαιολαγνεία και νεόκοπος πολιτικός δεν διαθέτει ούτε ομάδες δολοφόνων όπως οι Χρυσαυγίτες ούτε δυναμική διείσδυσης στη νεολαία, όπως είχε το νεοναζιστικό εγκληματικό μόρφωμα. Επιπλέον, το αρνητικό εκλογικό αποτέλεσμα της εγκληματικής οργάνωσης, ίσως επιταχύνει τις διαλυτικές τάσεις που ήδη παρουσίαζε εδώ και κάποιο καιρό.
• Η κλιματική αλλαγή, αδιαμφισβήτητα, θα έπρεπε να αποτελεί έναν από τους πυλώνες του προγράμματος όλων των πολιτικών δυνάμεων, γεγονός που δεν είχε ακόμα αποδειχθεί εμπράκτως, πέρα από τα ευχολόγια και τα φληναφήματα στον πολιτικό λόγο των παραδοσιακών κομμάτων. Ωστόσο, η πολύ θετική πορεία των «Πρασίνων» σε αρκετές χώρες –της Βόρειας Ευρώπης–, με προεξέχουσες τις περιπτώσεις της Γερμανίας (20%) και της Γαλλίας (12%), συνιστά ένα πολύ θετικό μήνυμα, τόσο λόγω του παραδοσιακού φιλοευρωπαϊκού προσήμου του εν λόγω πολιτικού σχηματισμού όσο και ως προς το τι σημαίνει αυτό καθαυτό το γεγονός για τη σημασία του προτάγματος της κλιματικής αναγέννησης και της κοινωνικής Ευρώπης που προωθείται από τους «Πράσινους».
• Από την εξίσωση, δεν θα μπορούσε να λείπει η συμμετοχή των πολιτών στις εκλογές. Πράγματι, σε πανευρωπαϊκό επίπεδο, η προσέλευση στις κάλπες ξεπέρασε το 50%, γεγονός που αποτελεί ρεκόρ 20ετίας. Ο χρόνος θα δείξει αν αυτό το ποσοστό είναι ένα συγκυριακό φαινόμενο ή σηματοδοτεί μια μεταστροφή του εκλογικού σώματος, το οποίο αγωνιά περισσότερο για τις εξελίξεις και διεργασίες στην Ευρώπη. Σε κάθε περίπτωση, η αυξημένη συμμετοχή, παρόλο που από μόνη της δεν σημαίνει τίποτα, σίγουρα ως θετική εξέλιξη θα πρέπει να θεωρηθεί, δεδομένων και των νεότερων ηλικιών που αποκτούν δικαίωμα ψήφου.

Για το τέλος, θα σχολιάσω κάτι που μου έκανε πολύ θετική εντύπωση κατά τη χθεσινή μέρα, παρόλο που προέκυψε από τις δημοτικές εκλογές στην Αθήνα και όχι από τις ευρωεκλογές που είναι το θέμα του εν λόγω άρθρου. Ωστόσο, επιμένω να το αναφέρω γιατί, υπό προϋποθέσεις, σηματοδοτεί μια όαση πολιτικού πολιτισμού η οποία τόσο λείπει από τον τόπο μας και πιστεύω ότι θα μπορούσε, εφόσον συνεχιστεί και καλλιεργηθεί περαιτέρω, να εμπνεύσει αρκετούς συμπολίτες μας. Αναφέρομαι, φυσικά, στο υψηλό πολιτικό ήθος που επέδειξαν οι τρεις νεότατοι ηλικιακά (κι απ’ ό,τι φαίνεται και πνευματικά) υποψήφιοι για τον Δήμο της Αθήνας Μπακογιάννης, Ηλιόπουλος και Γερουλάνος, σπεύδοντας στις μετεκλογικές τους δηλώσεις να συγχαρούν αλλήλους, αλλά και διατηρώντας καθ’ όλη τη διάρκεια του προεκλογικού τους αγώνα σοβαρές αποστάσεις από τη μικροπολιτική, τους τόνους λάσπης και τον ακραίο παραγοντισμό που έχουμε συνηθίσει στον τόπο μας. Αυτό, αν μη τι άλλο, αποτελεί μια πολύ αισιόδοξη νότα για το μέλλον, τόσο της πολύπαθης Αθήνας όσο και συνολικά του πολιτικού μας πολιτισμού, και προφανώς, θα πρέπει να μας χαροποιεί όλους!